नमस्कार मित्रांनो! डिजिटल युगात वाहतूक नियमांचे उल्लंघन केल्यास लावला जाणारा दंड (फाइन) ऑनलाइन पद्धतीने सहज भरता येतो. आपल्या दैनंदिन जीवनात दुचाकी किंवा चारचाकी गाड्या वापरत असताना, कधीकधी वाहतूक नियमांचे उल्लंघन नकळत होते, जसे की सिग्नल तोडणे, हेल्मेट न वापरणे, ओव्हर स्पीडिंग, किंवा नो पार्किंग क्षेत्रात वाहन उभे करणे. यामुळे महाराष्ट्र ट्रॅफिक पोलिसांकडून दंड लावला जातो. आता, ही दंड प्रक्रिया ऑनलाइन उपलब्ध असल्यामुळे आपल्याला फोनवर SMS किंवा ईमेलद्वारे माहिती मिळते.
या लेखात, आपण E-Challan म्हणजे काय, तो कसा तपासावा आणि तो कसा भरावा याबद्दल सविस्तर माहिती घेणार आहोत. चला तर मग ऑनलाइन प्रक्रियेचा वापर कसा करावा ते समजून घेऊया.
E-Challan म्हणजे काय?
E-Challan म्हणजे इलेक्ट्रॉनिक चलन, जो वाहतूक नियमांचे उल्लंघन केल्यावर मिळतो. हे चलन ट्रॅफिक पोलिस आपला वाहन क्रमांक वापरून ऑनलाइन पद्धतीने लावतात. यानंतर, तुम्हाला नोंदणीकृत मोबाईलवर एक संदेश येतो, ज्यात उल्लंघनाची माहिती असते. काही वेळा, तुमच्याकडून चूक न होता देखील चालान येऊ शकतो. अशा परिस्थितीत, तुम्हाला तक्रार नोंदवता येते.
E-Challan तपासण्याची पद्धत
आपला चालान तपासण्यासाठी खालील पद्धती वापरू शकता:
- वेबसाइटला भेट द्या: सर्वप्रथम, महाराष्ट्र ट्रॅफिक पोलिसांच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट द्या.
- चालान तपासणी विभाग शोधा: ‘E-Challan Status’ किंवा ‘ई-चालान तपास’ लिंकवर क्लिक करा.
- वाहन क्रमांक प्रविष्ट करा: येथे तुमच्या वाहनाचा क्रमांक, चालान क्रमांक किंवा ड्रायव्हिंग लायसन्स क्रमांक प्रविष्ट करा.
- तपशील पहा: ‘तपासा’ बटनावर क्लिक केल्यास तुम्हाला चालानची माहिती, जसे की चालान क्रमांक, उल्लंघनाचे कारण आणि दंडाची रक्कम दिसेल.
E-Challan कसा भरावा?
जर चालान योग्य असेल, तर तुम्ही ते खालीलप्रमाणे ऑनलाइन भरू शकता:
Related Posts:
- चालान भरण्यासाठी पुढील प्रक्रिया सुरू करा: तपासणी पृष्ठावर ‘Pay Now’ बटनवर क्लिक करा.
- पेमेंट पर्याय निवडा: डेबिट कार्ड, क्रेडिट कार्ड, UPI, नेट बँकिंग यांसारखे विविध पेमेंट पर्याय उपलब्ध आहेत. तुमच्या सोयीप्रमाणे योग्य पर्याय निवडा.
- पेमेंट प्रक्रिया पूर्ण करा: आवश्यक माहिती भरून पेमेंट प्रक्रिया पूर्ण करा.
- पेमेंट पावती मिळवा: पेमेंट यशस्वी झाल्यावर पावती मिळेल, जी भविष्यात वापरासाठी सुरक्षित ठेवावी.
E-Challan संदर्भात तक्रार नोंदवणे
कधी कधी, चुकून E-Challan येऊ शकतो. अशा वेळी तक्रार नोंदवण्यासाठी खालील प्रक्रिया वापरा:
- संबंधित विभागाशी संपर्क करा: वेबसाइटवरील ‘Contact Us’ विभागात तुमच्यासाठी संपर्क क्रमांक, ईमेल आयडी आणि तक्रार नोंदणी फॉर्म मिळेल.
- ऑनलाइन तक्रार फॉर्म भरा: वाहन क्रमांक, चालान क्रमांक, आणि तक्रार करणारे कारण प्रविष्ट करा.
- तक्रार नोंदवा आणि उत्तराची प्रतीक्षा करा: तक्रार नोंदवल्यानंतर संबंधित विभाग पडताळणी करून निर्णय देतात.
E-Challan संदर्भातील आवश्यक सूचना
- वेळेवर चालान भरा: चालान ठराविक वेळेत न भरल्यास दंड वाढू शकतो.
- अचूक माहिती प्रविष्ट करा: वाहन क्रमांक अचूकपणे भरणे महत्त्वाचे आहे.
- अधिकृत माध्यमांचा वापर करा: तक्रार नोंदवण्यासाठी फक्त अधिकृत वेबसाइट वापरा. चुकीच्या माध्यमांचा वापर केल्यास तक्रार विचारात घेतली जाण्याची शक्यता कमी असते.
ऑनलाइन चालान पद्धतीचे फायदे
- सोयीस्कर प्रक्रिया: ऑनलाइन पद्धतीने चालान भरणे सोयीचे आहे.
- वेळेची बचत: फक्त काही मिनिटांत चालान तपासता आणि भरता येतो.
- सुरक्षितता आणि पारदर्शकता: ऑनलाइन पद्धतीमुळे तुमच्यावर लावलेल्या दंडाचे अचूक कारण आणि रक्कम जाणून घेता येते.
E-Challan तपासण्यासाठी आणि भरण्यासाठी वेबसाइट वापरण्याची पद्धत
- वेबसाइटला भेट द्या: महाराष्ट्र ट्रॅफिक पोलिसांच्या वेबसाइटवर जा.
- E-Challan तपास: वाहन क्रमांक किंवा चालान क्रमांक टाकून तपास करा.
- पेमेंट प्रक्रिया: आवश्यक पेमेंट पर्याय निवडून पेमेंट पूर्ण करा.
ऑनलाइन चालान प्रक्रिया सोपी, सुरक्षित आणि वेळेची बचत करणारी आहे. फाइन भरून आणि वाहतूक नियम पाळून आपण जबाबदार नागरिक म्हणून आपली भूमिका बजावू शकतो.
जेव्हा तुम्ही महाराष्ट्र ट्रॅफिक पोलिसांच्या वेबसाइटवर E-चालान तपासण्यासाठी आवश्यक माहिती टाकून सबमिट करता, तेव्हा तुमच्यासमोर एक नवीन पृष्ठ उघडते. या पृष्ठावर तुमच्या गाडीवर आतापर्यंत किती E-चालान लावले गेले आहेत याची संपूर्ण यादी दिसते. या यादीत उजवीकडे स्क्रोल केल्यावर, प्रत्येक चालानावर किती फाइन आहे आणि कोणत्या कारणामुळे तो फाइन लावला आहे हे सहज पाहू शकता.
यादीमध्ये एक ‘पेमेंट स्टेटस’ कॉलम असतो. या कॉलममध्ये ‘Paid’ स्टेटस असेल, तर तो फाइन तुम्ही आधीच भरलेला आहे. परंतु, जर ‘Unpaid’ स्टेटस असेल, तर तो फाइन भरणे बाकी आहे आणि तुम्हाला ते लवकरात लवकर भरावे लागते. याच यादीत ‘View’ नावाचा कॉलम असतो. ‘View’ कॉलमखाली एक डोळ्याचे चिन्ह (View Icon) असते; त्यावर क्लिक केल्यास तुम्हाला त्या चालानाची संपूर्ण माहिती मिळते.
चालानाची सविस्तर माहिती
‘View’ आयकॉनवर क्लिक केल्यास, तुम्हाला चालानाची सविस्तर माहिती पाहता येते. या माहितीत पुढील गोष्टी समाविष्ट असतात:
- चालान क्रमांक (Challan No.): हा चालान क्रमांक एक विशिष्ट क्रमांक असतो, ज्यामुळे चालान ओळखता येतो.
- उल्लंघनाची तारीख (Violation Date): इथे उल्लंघन कधी झाले ते दाखवले जाते.
- ड्रायव्हिंग लायसन्स क्रमांक (License No.): चालानामध्ये तुमच्या ड्रायव्हिंग लायसन्सचा क्रमांकही दिलेला असतो.
- गाडीचा क्रमांक (Vehicle No.): येथे तुमच्या गाडीचा क्रमांक असतो, जो त्या चालानासोबत जोडलेला आहे.
- पेमेंट स्टेटस (Payment Status): इथे चालान भरलेले आहे का, हे समजते. ‘Paid’ असेल तर फाइन भरलेला आहे; ‘Unpaid’ असल्यास अजून भरणे बाकी आहे.
- फाइनची रक्कम (Amount): येथे चालानासाठी किती रक्कम भरणे आवश्यक आहे, हे समजते.
- उल्लंघनाचे ठिकाण (Challan Location): उल्लंघन कुठे झाले याची माहिती येथे दिलेली असते.
- पुरावे (Evidences): येथे फोटो किंवा व्हिडिओ असतो, जो नियम तोडताना घेतलेला असतो.
- उल्लंघनाचे कारणे (Violation(s)): इथे कोणत्या नियमाचे उल्लंघन झाले ते दाखवले जाते.
पुरावे तपासणे
‘पुरावे’ कॉलममध्ये फोटो किंवा व्हिडिओ असू शकतो, जो तुम्हाला नियम तोडताना दाखवतो. हा पुरावा पाहून तुम्ही खात्री करू शकता की ते चालान खरोखरच तुमच्याच गाडीला लागले आहे का. कधीकधी चुकांमुळे फोटोमध्ये गोंधळ होऊ शकतो. जर तुम्हाला पुराव्यामध्ये काही त्रुटी आढळली, तर तुम्ही तक्रार नोंदवू शकता.
तक्रार कशी नोंदवावी?
जर पुराव्यामध्ये काही चुकीचे दिसले, तर वेबसाइटवरील ‘Grievance’ पर्यायावर क्लिक करून तक्रार नोंदवता येते. तक्रार नोंदवताना तुम्हाला चालान क्रमांक, वाहन क्रमांक, आणि तक्रारीचे कारण यासारखी माहिती प्रविष्ट करावी लागते. एकदा तक्रार नोंदवल्यानंतर, संबंधित विभाग तुमची तक्रार तपासून निर्णय देतो आणि तुम्हाला त्याबद्दल कळवले जाते.
फाइन कसा भरायचा?
जर चालानाची संपूर्ण माहिती बरोबर आहे आणि फाइन भरणे आवश्यक आहे, तर पुढील प्रक्रिया करा. यादीतून ज्या चालानाचा फाइन भरायचा आहे, त्यावर टिक करा. त्यानंतर, पृष्ठाच्या वरच्या बाजूला असलेले ‘Select eChallans & Click here to pay’ बटनावर क्लिक करा.
फाइन भरण्यासाठी विविध पेमेंट पर्याय उपलब्ध असतात, जसे की क्रेडिट कार्ड, डेबिट कार्ड, UPI, नेट बँकिंग, इत्यादी. पेमेंट प्रक्रिया पूर्ण झाल्यावर तुम्हाला पेमेंटची पावती मिळेल, जी भविष्यासाठी सुरक्षित ठेवावी.
अशा प्रकारे, तुम्ही E-चालानची संपूर्ण माहिती तपासून योग्य फाइन भरू शकता. ऑनलाइन पद्धतीमुळे पारदर्शकता मिळते आणि वेळेत दंड भरल्यास भविष्यातील अडचणी टाळता येतात.
आता पेमेंटच्या अटी व शर्ती (Terms and Conditions) आणि सुरक्षा धोरण (Security Policy) वाचून घ्यायचे आहेत. त्यानंतर, ‘Agree’ या पर्यायावर टिक करायचे आहे. मग उजव्या बाजूला ‘Pay Now’ बटण दिसेल, त्यावर
क्लिक करायचे आहे. क्लिक केल्यानंतर तुम्हाला ‘Pay Through BillDesk’ या पर्यायावर क्लिक करायचे आहे..
आता तुम्हाला पेमेंट करण्यासाठी विविध पर्याय दिले जातील, जसे की क्रेडिट कार्ड, डेबिट कार्ड, एटीएम, इंटरनेट बँकिंग, वॉलेट/कॅश कार्ड, QR कोड किंवा UPI.
या पर्यायांपैकी कोणत्याही एकाचा वापर करून तुम्ही पेमेंट करू शकता. आता आपण QR कोड वापरून पेमेंट कसे करायचे ते पाहणार आहोत. तर QR कोड या पर्यायावर क्लिक करायचे आहे.
यानंतर, ‘Make Payment’ बटणावर क्लिक करायचे आहे. हा पर्याय तेव्हाच उपलब्ध होईल, जेव्हा तुम्ही
BillDesk च्या माध्यमातून पेमेंट करताना,
आता नवीन पृष्ठावर तुम्हाला खाली QR कोड दिसेल. त्यावर क्लिक केल्यास तो मोठा होऊन तुमच्यासमोर दिसेल. आता तुमच्या आवडत्या UPI अ‍ॅपचा वापर करून तो QR कोड स्कॅन करा आणि पेमेंट पूर्ण करा.
पेमेंट पूर्ण झाल्यानंतर तुम्हाला ‘पेमेंट सक्सेसफुल’ अशी स्क्रीन दिसेल. आता त्या हिरव्या लाईनवर क्लिक करा. हिरव्या लाईनवर क्लिक केल्यानंतर तुम्हाला पेमेंटची पावती (Receipt) दिसेल. नंतर ती पावती तुम्ही डाउनलोड करून ठेवा. अशा प्रकारे तुम्ही E-Challan किंवा फाइन भरलेला असतो. आता पुन्हा वेबसाइटवर जाऊन वाहन क्रमांक (Vehicle No.) आणि चालान क्रमांक (Challan No.) टाकून स्टेटस तपासा. तिथे ‘Payment Status’ मध्ये चालान ‘Paid’ झालेले दिसेल.
अशा प्रकारे तुम्ही ई-चलान किंवा फाइन ऑनलाइन पद्धतीने भरू शकता.