
आपल्या नावावर किती सिम कार्ड किंवा मोबाईल नंबर नोंदणीकृत आहेत, हे का महत्त्वाचे आहे?
आजच्या काळात हे जाणून घेणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे, कारण त्याचा तुमच्या वैयक्तिक तसेच आर्थिक सुरक्षेशी थेट संबंध आहे. तुमच्या नावावर काही अज्ञात सिम कार्ड सुरू असल्यास, ते तुमच्या गोपनीयतेसाठी तसेच सुरक्षेसाठी मोठा धोका निर्माण करू शकते. काही वेळा बनावट सिम कार्डचा वापर करून फसवणूक किंवा गुन्हेगारी कृत्ये केली जाऊ शकतात, ज्याचा तुमच्यावर गंभीर परिणाम होऊ शकतो.
भारत सरकारच्या टेलिकॉम डिपार्टमेंटने (DoT) या समस्येवर उपाय शोधण्यासाठी काही विशेष पावले उचलली आहेत, जी नागरिकांना याबाबत जागरूक होण्यासाठी मदत करतात. या लेखामध्ये आपण पाहू की, आपल्या नावावर किती सिम कार्ड नोंदणीकृत आहेत हे कसे तपासायचे आणि त्याची प्रक्रिया काय आहे.
भारतातील मोबाईल नंबरशी संबंधित नियम
भारतात एका व्यक्तीच्या नावावर ठराविक संख्येचे सिम कार्ड नोंदवले जाऊ शकते. टेलिकॉम रेग्युलेटरी अथॉरिटी ऑफ इंडिया (TRAI) आणि डिपार्टमेंट ऑफ टेलिकॉम (DoT) यांनी ठरवले आहे की, एका व्यक्तीच्या नावावर जास्तीत जास्त ९ सिम कार्ड नोंदणीकृत असू शकतात.
हा नियम लागू करण्यामागील मुख्य उद्देश म्हणजे सिम कार्डचा गैरवापर टाळणे आणि फसवणूक व गुन्हेगारी कृत्यांपासून नागरिकांना संरक्षण देणे. जर एखाद्या व्यक्तीच्या नावावर त्याला माहिती नसलेल्या अतिरिक्त सिम कार्ड नोंदणीकृत असतील, तर ते वेळीच शोधणे गरजेचे आहे.
TAFCOP पोर्टल म्हणजे काय?
टेलिकॉम डिपार्टमेंटने (DoT) सामान्य नागरिकांसाठी एक खास पोर्टल तयार केले आहे, ज्याला TAFCOP (Telecom Analytics for Fraud Management and Consumer Protection) असे म्हणतात.
हे पोर्टल नागरिकांना त्यांच्या नावावर नोंदणीकृत मोबाईल नंबरची माहिती मिळविण्यासाठी तयार करण्यात आले आहे. या पोर्टलचा मुख्य उद्देश म्हणजे सिम कार्डचा गैरवापर थांबवणे आणि लोकांना त्याबद्दल सजग बनवणे. या पोर्टलच्या मदतीने तुम्ही सहज तपासू शकता की तुमच्या आधार कार्डचा वापर करून किती सिम कार्ड सध्या सक्रिय आहेत.
आपल्या नावावर नोंदणीकृत सिम कार्ड तपासण्याची प्रक्रिया
तुमच्या नावावर किती सिम कार्ड नोंदणीकृत आहेत हे तपासण्यासाठी खालील पद्धत वापरता येते:
१. TAFCOP पोर्टलला भेट द्या
तुमच्या नावावर नोंदणीकृत सिम कार्ड तपासण्यासाठी सर्वप्रथम तुम्हाला TAFCOP पोर्टल ला भेट द्यावी लागेल. हे पोर्टल तुमच्यासाठी अत्यंत उपयुक्त असून, ते सहजपणे उपलब्ध आहे.
२. तुमचा मोबाइल नंबर नोंदवा
पोर्टल उघडल्यानंतर तुम्हाला तुमचा नोंदणीकृत मोबाईल नंबर टाकावा लागेल. हा नंबर तुमच्या आधार कार्डशी लिंक असावा, कारण याच नंबरवर तुम्हाला OTP प्राप्त होईल.
३. OTP वेरिफिकेशन
तुमचा मोबाईल नंबर टाकल्यानंतर तुम्हाला एक OTP (वन टाइम पासवर्ड) मिळेल. हा OTP टाकून तुमचा नंबर पडताळून घ्या.
४. तुमच्या नावावर नोंदणीकृत सिम कार्डची यादी पाहा
OTP वेरिफिकेशन पूर्ण झाल्यानंतर, तुम्हाला तुमच्या नावावर नोंदणीकृत सिम कार्डची यादी दिसेल. या यादीत तुमच्या नावाने रजिस्टर झालेल्या सर्व सिम कार्डची माहिती मिळेल.
जर अनोळखी सिम कार्ड आढळले तर काय करावे?
तुमच्या नावावर जर कोणतेही अनोळखी सिम कार्ड आढळले, तर तुम्ही त्याबाबत त्वरित कार्यवाही करू शकता. या पोर्टलवर तुम्हाला अनधिकृत सिम कार्डला रिपोर्ट करण्याचा पर्याय दिला जातो.
१. सिम कार्ड रिपोर्ट करा
तुमच्या नावावर चालू असलेल्या अनोळखी सिम कार्डची नोंद मिळाल्यास, तुम्ही पोर्टलवरच त्याबाबत तक्रार नोंदवू शकता.
२. सिम कार्ड ब्लॉक करण्याची प्रक्रिया
तक्रार नोंदवल्यानंतर, संबंधित टेलिकॉम सेवा प्रदाता त्याबाबत चौकशी करेल आणि जर ते सिम कार्ड बेकायदेशीर असल्याचे आढळले, तर ते तत्काळ ब्लॉक केले जाईल.
तुमच्या सुरक्षिततेसाठी काही महत्त्वाच्या टिप्स
तुमच्या नावावर अनधिकृत सिम कार्ड नोंदणीकृत होऊ नये यासाठी खालील गोष्टींचे पालन करा:
१. आधार कार्डची योग्य पडताळणी करा
जेव्हा तुम्ही नवीन सिम कार्ड घेता, तेव्हा तुमचा आधार कार्ड नंबर योग्य ठिकाणीच दिला जात आहे याची खात्री करा.
२. OTP शेअर करू नका
तुमचा OTP कोणालाही शेअर करू नका. OTP शेअर केल्यास तुमच्या खात्याशी संबंधित महत्त्वाची माहिती चोरली जाऊ शकते.
३. सिम कार्ड नियमित तपासा
तुमच्या नावावर किती सिम कार्ड नोंदणीकृत आहेत, हे वेळोवेळी तपासा. यामुळे तुमच्या नावाने कोणत्याही गैरप्रकाराची शक्यता कमी होईल.
४. संशयास्पद क्रियाकलापांवर लक्ष ठेवा
तुमच्या मोबाइल नंबरशी संबंधित कोणताही संशयास्पद संदेश किंवा कॉल आल्यास, त्याकडे दुर्लक्ष करू नका. त्वरित टेलिकॉम सेवा प्रदात्याशी संपर्क साधा.
તમારા નામે કેટલાં સિમ કાર્ડ ચાલુ છે તે કેવી રીતે ચકાસવું?
તમારા નામે સક્રિય સિમ કાર્ડ વિશે માહિતી મેળવવા માટે TAFCOP પોર્ટલનો ઉપયોગ કરવો અત્યંત સરળ છે. નીચે આપવામાં આવેલા પગલાંઓનો ઉપયોગ કરીને તમે આ પ્રક્રિયા સરળતાથી પુરી કરી શકો છો.
પ્રક્રિયા નીચે મુજબ છે:
પગલું ૧: TAFCOP પોર્ટલ ખોલો
તમારા મોબાઇલ અથવા કોમ્પ્યુટરમાં કોઈપણ બ્રાઉઝર (જેવું કે Google Chrome) ખોલો. ત્યાં sancharsaathi.gov.in વેબસાઇટ ટાઇપ કરો અથવા સીધા લિંક પર ક્લિક કરીને પોર્ટલ ખોલો.

પગલું ૨: “સિટીજન સેંટ્રિક સર્વિસીસ” પસંદ કરો
પોર્ટલના હોમ પેજ પર “Citizen Centric Services” વિભાગ શોધો. તેમાં તમે “Know Your Mobile Connections” વિકલ્પ જોઈ શકશો. તે વિકલ્પ પર ક્લિક કરો.

પગલું ૩: તમારો મોબાઇલ નંબર દાખલ કરો
ખુલેલી TAFCOP પોર્ટલની સ્ક્રીન પર એક બોક્સમાં તમારું 10 અંકનો મોબાઇલ નંબર દાખલ કરો. ત્યારબાદ ત્યાં દર્શાવેલ કેપ્ચા ભરો અને “Validate Captcha” બટન પર ક્લિક કરો.

પગલું ૪: OTP દ્વારા વેરિફિકેશન કરો
કૅપ્ચા વેલિડેશન પછી, તમારાં મોબાઇલ નંબર પર એક OTP મોકલવામાં આવશે. તે OTP યોગ્ય જગ્યાએ દાખલ કરો અને “Login” બટન પર ક્લિક કરો.

પગલું ૫: તમારાં નામે રજિસ્ટર્ડ મોબાઇલ નંબરની યાદી જુઓ
સફળતાપૂર્વક લોગિન થયા પછી, તમારાં નામે રજિસ્ટર થયેલા તમામ સક્રિય મોબાઇલ નંબરની યાદી તમારી સામે દેખાશે.
અનધિકૃત સિમ કાર્ડ કેવી રીતે રિપોર્ટ કરવું?
જો તમને યાદીમાં કોઈ પણ તેવો નંબર દેખાય છે જે તમારું નથી અથવા તમારાં પરવાનગી વિના રજિસ્ટર થયું છે તે લાગતું હોય, તો TAFCOP પોર્ટલ પર તેનું રિપોર્ટિંગ કરી શકાય છે.
નંબર રિપોર્ટ કરવા માટેની પ્રક્રિયા:
- সংশ্লিষ্ট નંબરની બાજુમાં આવેલું “Report” બટન પર ક્લિક કરો.
- તમારું રિપોર્ટ સફળતાપૂર્વક સબમિટ થયા પછી, ટેલિકોમ અધિકારીએ તે નંબરની તપાસ કરશે અને જરૂરી પગલાં લેશે.
TAFCOP પોર્ટલ શા માટે મહત્વપૂર્ણ છે?
વ્યક્તિગત સુરક્ષા:
તમારા નામે કોઈ ફેક સિમ કાર્ડ રજિસ્ટર થયું હોય તો તે શોધીને બંધ કરવાની સરળ રીત છે.
આર્થિક સુરક્ષા:
ફેક સિમ કાર્ડનો ઉપયોગ કરીને થતા આર્થિક દગાબાજી અટકાવવામાં મદદરૂપ છે.
ગુનાહિત પ્રવૃત્તિઓ અટકાવવી:
તમારા નામે રજિસ્ટર થયેલ સિમ કાર્ડ કોઈ ગુનાહિત પ્રવૃત્તિમાં વપરાય તો તમારું જોખમ ટાળવું.
જાગૃતિ વધારવી:
TAFCOP પોર્ટલ સામાન્ય નાગરિકોને સિમ કાર્ડ મેનેજમેન્ટ માટે સજાગ બનાવે છે.
સિમ કાર્ડના ઉપયોગમાં ચેતવણીઓ
આધાર કાર્ડની માહિતી સુરક્ષિત રાખો:
તમારા આધાર કાર્ડની માહિતી અજાણ્યા વ્યક્તિ સાથે કદી પણ શેર ન કરો.
સિમ કાર્ડ રજિસ્ટ્રેશન સમયે ચેતન રહેવું:
કોઈ પણ દુકાનદાર અથવા એજન્ટ મારફત સિમ કાર્ડ લેતી વખતે ખાતરી કરો કે તમારાં સાચાં ડેટા જ રજિસ્ટર થાય.
નિયમિત ચકાસણી કરો:
TAFCOP પોર્ટલનો ઉપયોગ કરીને નિયમિત રીતે ચકાસણી કરો કે તમારા નામે નવા સિમ કાર્ડ રજિસ્ટર થયા છે કે નહીં.
શંકાસ્પદ કિસ્સામાં રિપોર્ટ કરો:
જો તમારાં પરવાનગી વિના કોઈ સિમ કાર્ડ રજિસ્ટર થાય તો તરત જ રિપોર્ટ કરો.
અનાવશ્યક અથવા ફેક મોબાઇલ નંબર બંધ કરવાની પ્રક્રિયા
પગલું ૧: ચેકબોક્સ પસંદ કરો
તમારા નામે રજિસ્ટર થયેલા મોબાઇલ નંબરની યાદી પોર્ટલ પર દર્શાવવામાં આવશે. જે નંબર બંધ કરવો છે તે પસંદ કરવા માટે તેની બાજુમાંનો ચેકબોક્સ ક્લિક કરો.
પગલું ૨: યોગ્ય વિકલ્પ પસંદ કરો
તમે પસંદ કરેલા મોબાઇલ નંબરની બાજુમાં નીચેના વિકલ્પો જોવા મળશે:
- Not My Number:
જો કોઈ નંબર તમારા પરવાનગી વિના રજિસ્ટર થયો હોય તો આ વિકલ્પ પસંદ કરો. - Not Required:
જો તમારું જુનું સિમ કાર્ડ છે જેને તમે હવે ઉપયોગ કરતા નથી, તો આ વિકલ્પ પસંદ કરો.
પગલું ૩: રિપોર્ટ કરો
તમારા માટે યોગ્ય વિકલ્પ પસંદ કર્યા પછી, “Report” બટન પર ક્લિક કરો.
TAFCOP પોર્ટલની ખાસિયતો
- સજેલ રજિસ્ટર નંબરની યાદી:
આ પોર્ટલ તમને તમારા નામે રજિસ્ટર થયેલ મોબાઇલ નંબર તાત્કાલિક બતાવે છે. - અનધિકૃત સિમ કાર્ડ રિપોર્ટિંગ:
પોર્ટલ પરથી કોઈ પણ અનધિકૃત સિમ કાર્ડ સરળતાથી રિપોર્ટ કરી શકાય છે. - ફ્રી અને સુરક્ષિત:
TAFCOP પોર્ટલનો ઉપયોગ મફત છે અને તે તમારા ડેટાને સુરક્ષિત રાખે છે.
નિષ્કર્ષ
આજના સમયમાં તમારાં નામે કેટલાં સિમ કાર્ડ સક્રિય છે તે જાણવું અનિવાર્ય છે. TAFCOP પોર્ટલ દ્વારા તમે આ માહિતી સરળતાથી મેળવી શકો છો અને અનધિકૃત સિમ કાર્ડ બંધ કરવા માટે જરૂરી પગલાં લઈ શકો છો.
તમારા વ્યક્તિત્વની સુરક્ષા માટે, આજે જ TAFCOP પોર્ટલ વાપરવા શરૂ કરો અને તમારાં નામે રજિસ્ટર થયેલા તમામ સિમ કાર્ડ ચકાસો.