भारत सरकारने असंगठित क्षेत्रातील कामकाजदारांना सामाजिक सुरक्षा प्रदान करण्यासाठी ई-श्रम योजना सुरू केली. सरकारने असंगठित क्षेत्रातील कामकाजदारांसाठी ई-श्रम पोर्टलही सुरू केले. ई-श्रम पोर्टलचा उद्देश असंगठित कामकाजदारांची माहिती एकत्र करून त्यांना विविध सरकारी योजनांचे लाभ प्रदान करणे आहे.
असंघटित क्षेत्रात काम करणाऱ्या व्यक्तींनी श्रमिक कार्ड किंवा ई-श्रम कार्डसाठी अर्ज करणे आवश्यक आहे. ई-श्रम कार्डद्वारे असंगठित क्षेत्रातील कामकाजदारांना विविध लाभ मिळू शकतात, जसे की 60 वर्षांनी निवृत्तीवेतन, मृत्यू विमा, अक्षमतेच्या प्रकरणी आर्थिक सहाय्य इत्यादी. ई-श्रम कार्डचे उद्दिष्ट असंगठित कामकाजदारांना सर्व नवीन सरकारी योजनांची आणि सुविधांची माहिती उपलब्ध करून देणे आहे.
ई-श्रम कार्डाची माहिती
- योजना नाव: ई-श्रम कार्ड
- सुरू केलेले: कामगार आणि रोजगार मंत्रालय
- सुरूवातीची तारीख: ऑगस्ट 2021
- लाभार्थी: असंगठित क्षेत्रातील कामकाजदार
- निवृत्तीवेतन लाभ: रु. 3,000 प्रति महिना
- विमा लाभ: मृत्यू विमा रु. 2 लाख, अंशकालिक अक्षमतेसाठी रु. 1 लाख
- वयोमर्यादा: 16-59 वर्ष
- आधिकृत वेबसाइट: https://eshram.gov.in/
- हेल्पलाईन नंबर: 14434
असंगठित क्षेत्र म्हणजे काय?
असंघटित क्षेत्रात सेवा, वस्तू विक्री किंवा उत्पादनाशी संबंधित प्रतिष्ठान किंवा युनिट्स असतात, ज्यात 10 पेक्षा कमी कामकाजदार काम करत आहेत. हे युनिट्स ESIC आणि EPFO अंतर्गत कव्हर केलेले नाहीत. असंगठित क्षेत्रात काम करणाऱ्या व्यक्तीला असंगठित कामकाजदार मानले जाते. ESIC किंवा EPFO चे सदस्य नसलेले आणि घरातून काम करणारे किंवा स्वयंरोजगार असलेले व्यक्ती देखील असंगठित कामकाजदार म्हणून ओळखले जातात.
ई-श्रम कार्डाचे लाभ
ई-श्रम कार्ड असलेल्या असंगठित कामकाजदारांना खालील लाभ मिळतात:
- 60 वर्षे पूर्ण झाल्यावर रु. 3,000 प्रति महिना निवृत्तीवेतन.
- मृत्यू विमा रु. 2,00,000 आणि अंशकालिक अक्षमतेसाठी आर्थिक सहाय्य रु. 1,00,000.
- लाभार्थी (ई-श्रम कार्डसह असंगठित क्षेत्रातील कामकाजदार) अपघातामुळे मृत्यू पावल्यास, त्यांच्या जोडीदाराला सर्व लाभ मिळतील.
- लाभार्थ्यांना संपूर्ण भारतात वैध 12-अंकी UAN नंबर मिळेल.
- ई-श्रम कार्डसाठी पात्रता
- असंगठित कामकाजदार किंवा असंगठित क्षेत्रात काम करणारी कोणतीही व्यक्ती.
- कामकाजदारांची वयोमर्यादा 16-59 वर्षे असावी.
- कामकाजदारांकडे वैध मोबाईल नंबर असावा जो आधार कार्डशी लिंक केलेला असावा.
- कामकाजदारांनी आयकर भरणारा नसावा.
ई-श्रम कार्ड नोंदणी: ऑनलाइन अर्ज कसा करावा?
ई-श्रम कार्डसाठी अर्ज CSC (कॉमन सर्व्हिस सेंटर) किंवा ई-श्रम पोर्टलद्वारे केला जाऊ शकतो. पात्र व्यक्तींनी आपल्या जवळच्या CSC केंद्राला भेट देऊन ई-श्रम कार्डसाठी अर्ज करावा. अर्ज करण्यासाठी आपल्याला ई-श्रम पोर्टलवर राज्य आणि जिल्हा टाकून जवळचे CSC केंद्र शोधता येईल.
Related Posts:
ऑनलाइन ई-श्रम कार्ड प्राप्त करण्यासाठी अर्जाची प्रक्रिया पुढीलप्रमाणे आहे:
- ई-श्रम पोर्टलला भेट द्या (स्वत: नोंदणी पृष्ठ).
- आधार लिंक केलेला मोबाईल नंबर आणि कॅप्चा कोड टाका आणि ‘OTP पाठवा’ बटणावर क्लिक करा.
- आधार नंबर टाका, अटी आणि शर्ती स्वीकारा आणि मोबाईल नंबरवर पाठवलेला OTP टाका. ‘सत्यापित करा’ बटणावर क्लिक करा.
- स्क्रीनवर दिसणारी वैयक्तिक माहिती तपासा.
- आवश्यक माहिती भरा, जसे की पत्ता, शैक्षणिक पात्रता इत्यादी.
- कौशल्याचे नाव, व्यवसायाचा प्रकार आणि कामाचा प्रकार निवडा.
- बँक तपशील भरा आणि स्वयं-घोषणा निवडा.
- ‘पूर्वावलोकन’ पर्यायावर क्लिक करा आणि माहिती तपासून ‘सादर करा’ बटणावर क्लिक करा.
- मोबाईल नंबरवर OTP पाठवला जाईल. OTP टाका आणि ‘सत्यापित करा’ बटणावर क्लिक करा.
- ई-श्रम कार्ड तयार केले जाईल आणि स्क्रीनवर प्रदर्शित केले जाईल.
- ई-श्रम कार्ड डाउनलोड करण्यासाठी ‘डाउनलोड’ पर्यायावर क्लिक करा.
- ई-श्रम कार्डसाठी आवश्यक कागदपत्रे
- आधार कार्ड.
- आधार कार्डशी लिंक केलेला मोबाईल नंबर.
- बँक खाते.
ई-श्रम कार्ड कसे डाउनलोड करावे?
ई-श्रम कार्ड मिळविण्यासाठी अर्ज दाखल केल्यानंतर, ई-श्रम कार्ड डाउनलोड करण्यासाठी खालील प्रक्रिया अनुसरण करा:
- ई-श्रम पोर्टलला भेट द्या.
- ‘आधीच नोंदणीकृत’ टॅबवर क्लिक करा आणि ‘UAN वापरून प्रोफाइल अपडेट करा’ पर्याय निवडा.
- UAN नंबर, जन्मतारीख, कॅप्चा कोड टाका आणि ‘OTP जनरेट करा’ बटणावर क्लिक करा.
- मोबाईल नंबरवर प्राप्त झालेला OTP टाका आणि ‘सत्यापित करा’ बटणावर क्लिक करा.
- स्क्रीनवर दिसणारी वैयक्तिक माहिती तपासा.
- ‘पूर्वावलोकन’ पर्यायावर क्लिक करा, माहिती तपासा आणि ‘सादर करा’ बटणावर क्लिक करा.
- मोबाईल नंबरवर OTP पाठवला जाईल. OTP टाका आणि ‘सत्यापित करा’ बटणावर क्लिक करा.
- ई-श्रम कार्ड तयार केले जाईल आणि स्क्रीनवर प्रदर्शित केले जाईल.
- ई-श्रम कार्ड ‘डाउनलोड’ पर्यायावर क्लिक करून डाउनलोड करता येईल.
- ई-श्रम कार्ड पेमेंट स्थिती: शिल्लक कशी तपासावी?
- ई-श्रम पोर्टलला भेट द्या.
- ‘ई-श्रम कार्ड पेमेंट लिस्ट’ लिंकवर क्लिक करा.
- ई-श्रम कार्ड नंबर, UAN नंबर किंवा आधार कार्ड नंबर टाका आणि ‘सादर करा’ बटणावर क्लिक करा.
- ई-श्रम पेमेंट स्थिती तपासा.
ई-श्रम कार्ड हेल्पलाईन नंबर
- ई-श्रम कार्ड हेल्पलाईन टोल-फ्री नंबर (सोमवार ते रविवार) – 14434
- ई-श्रम ईमेल आयडी – eshramcare-mole@gov.in