महाराष्ट्रातील महानगरांपासून ते ग्रामीण भागांपर्यंत दुचाकी ही आजच्या काळातील आवश्यक गरज बनली आहे. मुंबई, पुणे, नागपूर, नाशिक, औरंगाबादसारख्या शहरांमध्ये कामावर जाणं, कॉलेजला पोहोचणं, डिलिव्हरी जॉब करणं यासाठी एक विश्वासार्ह, किफायतशीर आणि लवकर पोहोचणारी वाहन व्यवस्था हवीच असते.
परंतु, नवी दुचाकी खरेदी करणे प्रत्येकाच्या बजेटमध्ये बसत नाही. १ लाख रुपयांपेक्षा अधिक किंमतीच्या गाड्या, त्यावरची RTO फी, विमा व अ‍ॅक्सेसरीज यामुळे खर्च खूप वाढतो. अशा वेळी बँक लिलावातून मिळणाऱ्या दुचाकी एक उत्तम पर्याय ठरतात.
🏦 बँक लिलाव म्हणजे नेमकं काय?
जेव्हा कोणी ग्राहक बँकेकडून घेतलेल्या दुचाकी कर्जाचे हप्ते वेळेवर भरत नाही, तेव्हा बँक ती गाडी जप्त करते. अशा जप्त केलेल्या गाड्या बँक कर्जाचा तोटा भरून काढण्यासाठी लिलावाद्वारे विकतात.
या लिलावांना कोणीही सामील होऊ शकतो – तुम्ही सामान्य नागरिक असाल तरी चालेल. या गाड्या बाजारभावाच्या तुलनेत खूप कमी किमतीत विकल्या जातात.
💡 महाराष्ट्रात बँक लिलाव लोकप्रिय का आहेत?
वाढती दुचाकी गरज – विद्यार्थ्यांपासून ते कामगार, डिलिव्हरी बॉईज आणि सरकारी कर्मचारी यांच्यात दुचाकीची मागणी प्रचंड आहे.
नवीन गाड्यांच्या महागड्या किंमती – नव्या गाड्यांमध्ये किमान ₹90,000 ते ₹1,50,000 पर्यंत खर्च होतो, जो प्रत्येकाच्या आवाक्याबाहेर आहे.
30% ते 60% पर्यंत बचत – लिलावात जुन्या पण चांगल्या स्थितीत असलेल्या गाड्या बाजारपेक्षा खूप स्वस्त मिळतात.
शहरांतर्गत प्रवासासाठी उत्तम – लहान लांबीचे प्रवास, ट्रॅफिक टाळण्यासाठी आणि रोजच्या कामासाठी या गाड्या अत्यंत उपयुक्त आहेत.
🏙️ महाराष्ट्रातील लिलाव होणारी महत्त्वाची शहरे
1️⃣ मुंबई आणि नवी मुंबई
देशाची आर्थिक राजधानी म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या या शहरांमध्ये वेगवेगळ्या बँका आणि फायनान्स कंपन्यांच्या लिलाव वारंवार होतात. येथे नोकरी करणारे, व्यवसाय करणारे अनेक लोक बँक लोन घेतात आणि काही वेळा ते परत फेडू शकत नाहीत. त्यामुळे इथे लिलावात गाड्यांची संख्या अधिक असते.
विद्यार्थी आणि आयटी कर्मचाऱ्यांचे शहर म्हणून पुणे प्रसिद्ध आहे. इथे मोठ्या प्रमाणावर कर्ज घेतल्या गेलेल्या गाड्या लिलावासाठी ठेवल्या जातात. अनेक एनबीएफसी आणि को-ऑपरेटिव्ह बँका इथे लिलाव घेतात.
3️⃣ नागपूर आणि नाशिक
या दोन्ही शहरांमध्ये दुचाकींची मागणी वाढल्यामुळे अनेक बँका आणि फायनान्स कंपन्या लोन देतात. त्यातील काही गाड्या हप्ते न भरल्याने जप्त होतात व त्या लिलावात विकल्या जातात.
4️⃣ औरंगाबाद, कोल्हापूर, अमरावती
या तुलनेने लहान शहरांमध्येही विदर्भ कोकण ग्रामीण बँक, महाराष्ट्र ग्रामीण बँक अशा संस्थांच्या माध्यमातून लिलाव होतात. स्थानिक ग्राहक यामध्ये मोठ्या प्रमाणावर सहभागी होतात.
🛵 कोणत्या प्रकारच्या गाड्या लिलावात येतात?
बँक लिलावांमध्ये तुम्हाला खालीलप्रमाणे लोकप्रिय ब्रँडच्या गाड्या सहज उपलब्ध होतात:
Honda: Activa, Shine, Dio
Hero: Splendor, Passion Pro, HF Deluxe
TVS: Jupiter, Apache, Radeon
Bajaj: Pulsar, Platina, CT 100
Royal Enfield: Bullet, Classic 350
Yamaha & Suzuki: FZ, Ray ZR, Access
यातील काही गाड्या केवळ 1 ते 3 वर्ष जुन्या असतात आणि त्यांचे किमी रनिंगही कमी असते. काही गाड्यांना अजूनही वैध विमा असतो.
🌐 बँक लिलाव दुचाकी कुठे शोधायच्या?
🔹 बँकेच्या शाखांमध्ये किंवा वेबसाइटवर
SBI, HDFC, Axis Bank, ICICI यासारख्या बँका त्यांचे नोटिस बोर्ड, वेबसाईट्स किंवा वृत्तपत्रांमधून लिलावाच्या घोषणा करतात. त्या मध्ये गाडीची माहिती, लिलावाची तारीख, लोकेशन आणि बेस प्राईस असते.
🔹 ऑनलाइन लिलाव पोर्टल्सवर
आजकाल अनेक बँका डिजिटल लिलाव प्लॅटफॉर्मचा वापर करतात. यामध्ये:
यामध्ये तुम्ही लोकेशन व वाहन प्रकार नुसार फिल्टर लावून लिलावातील दुचाकी शोधू शकता.
🔹 अधिकृत डीलरशी टायअप
काही बँका जप्त केलेल्या गाड्या अधिकृत डीलरमार्फत विकतात. अशा डीलर्स गाडीची तपासणी, कागदपत्रे व इतर कायदेशीर प्रक्रिया पार पाडतात. हे विशेषतः पुणे, नागपूर, मुंबईसारख्या शहरांमध्ये आढळते.
बँक लिलाव प्रक्रिया – टप्प्याटप्प्याने समजून घ्या
बँक लिलाव प्रक्रियेची माहिती असणे अत्यावश्यक आहे. खालील टप्प्यांद्वारे तुम्ही संपूर्ण लिलाव प्रक्रियेत सहज सहभागी होऊ शकता:
1️⃣ लिलाव सूचना वाचणे
बँका त्यांच्या वेबसाइट्सवर, स्थानिक वृत्तपत्रात किंवा ऑनलाईन पोर्टल्सवर लिलावाची माहिती देतात. यात गाडीचा तपशील, किमान बोली किंमत, लिलावाची तारीख व ठिकाण दिलेले असते.
2️⃣ ईएमडी (Earnest Money Deposit) जमा करणे
लिलावात सहभागी होण्यासाठी निश्चित रक्कम (साधारण ₹5,000 – ₹25,000) ठेव रक्कम म्हणून भरावी लागते. ही रक्कम लिलाव न जिंकल्यास परत दिली जाते.
3️⃣ लिलावात सहभागी होणे
संबंधित दिवशी दिलेल्या वेळेत लिलाव ठिकाणी उपस्थित राहा किंवा ऑनलाईन पोर्टलवर लॉगिन करून बोली लावा. इतर इच्छुक खरेदीदारांशी स्पर्धा करून तुम्ही सर्वोच्च बोली दिल्यास गाडी तुमच्याकडे येते.
4️⃣ अंतिम देयक भरून मालमत्ता ताब्यात घेणे
लिलाव जिंकल्यानंतर ७-१५ दिवसांच्या आत शिल्लक रक्कम भरावी लागते. यानंतर आवश्यक कागदपत्रांसह गाडी तुमच्या नावे ट्रान्सफर होते.
🔍 खरेदीपूर्वी गाडीची तपासणी कशी करावी?
बँक लिलावातील गाड्या खरेदी करताना खालील बाबींची तपासणी नक्की करा:
RC Book आणि RTO कागदपत्रे पूर्ण आहेत का? काही वेळा RC book हरवलेली असते, अशा वेळी डुप्लिकेट मिळवण्यासाठी अधिक खर्च होतो.
चेसिस व इंजिन नंबर योग्य आहेत का? RC book वरचा नंबर व प्रत्यक्ष गाडीवरील नंबर जुळतो का हे तपासा.
गाडी चालवून पाहणे (Test Ride) शक्य असल्यास गाडी एकदा चालवून पाहा. इंजिनचा आवाज, ब्रेक, क्लच, गिअर यांची स्थिती जाणून घ्या.
गाडीचे चालू असलेले दंड, थकबाकी किंवा केस आहेत का? गाडीवर काही कायदेशीर गुंतागुंत नाही ना हे तपासणे फार महत्त्वाचे आहे.
इन्शुरन्स स्टेटस व फिटनेस प्रमाणपत्र चालू इन्शुरन्स असल्यास ट्रान्सफर सुलभ होते. नसेल तर नवा विमा घ्यावा लागतो.
✅ कोणासाठी बँक लिलावातील दुचाकी योग्य आहेत?
विद्यार्थ्यांसाठी – कॉलेज जाण्यासाठी कमी बजेटमध्ये वाहन
डिलिव्हरी बॉईजसाठी – कमी खर्चात कामासाठी वापरण्यासारखी गाडी
शेतकऱ्यांसाठी – ग्रामीण भागात प्रवासासाठी
वर्किंग प्रोफेशनल्ससाठी – ऑफिसला जाण्यासाठी सुलभ पर्याय
बजेट मध्ये गाडी हवी असलेल्या कोणत्याही व्यक्तीसाठी
🎁 फायदे – बँक लिलाव गाडी खरेदी का करावी?
💸 स्वस्त किंमत
बाजारभावापेक्षा 30% ते 60% पर्यंत कमी किंमतीत दुचाकी मिळते.
🛠️ चांगली स्थिती
बऱ्याच गाड्या केवळ 1 ते 3 वर्ष वापरलेल्या असतात. त्यांचा मेकॅनिकल स्टेटस चांगला असतो.
📜 कायदेशीर मालकी
बँकेमार्फत मिळालेली गाडी कायदेशीरदृष्ट्या स्पष्ट असते. त्यामुळं भविष्यात कोणतीही अडचण उद्भवत नाही.
💼 कोणतेही मध्यमवर्गीय व्यक्ती सहज खरेदी करू शकतो
लोन न घेता सहज पैसे देऊन गाडी मिळवता येते.
⚠️ काही काळजी घेण्यासारख्या बाबी
काही वेळा गाड्या जप्त झाल्यामुळे महिन्यांभर वापरात नसतात, त्यामुळे बॅटरी, टायर किंवा सर्विसिंगचा खर्च लागू शकतो.
ऑनलाईन लिलावात गाडी प्रत्यक्ष पाहता येत नाही, म्हणून फोटोवर विसंबून निर्णय घेणे धोकादायक ठरू शकतो.
सर्व कागदपत्रे मिळत आहेत का, ह्यावर विशेष लक्ष द्या.
तुमच्या शहरात RTO मध्ये ट्रान्सफर प्रक्रियेसाठी लागणाऱ्या खर्चाचा अंदाज आधी घ्या.
📌 निष्कर्ष
महाराष्ट्रातील बँक लिलाव हे सामान्य लोकांसाठी, विशेषतः कमी बजेटमध्ये वाहन शोधणाऱ्यांसाठी एक उत्तम संधी आहे. तुम्ही जर शहाणपणाने गाडीची माहिती गोळा केली, तिची योग्य तपासणी केली आणि योग्य किंमतीत खरेदी केली, तर तुम्हाला ब्रँडेड दुचाकी अतिशय स्वस्त दरात मिळू शकते.
बँक लिलाव म्हणजे फसवणूक नव्हे – योग्य माहिती असली, तर ही तुमच्या प्रवासाची सुरुवात बनू शकते.
